Kültür Mantarı Üretimi İçin Temel Adımlar
Kültür mantarı (Agaricus bisporus) üretimi, kontrollü koşullar gerektiren bir süreçtir. İşte başarılı bir üretim için izlenmesi gereken adımlar:
1. Kompost Hazırlama
- Kompost, mantarın besin kaynağıdır ve genellikle saman, at gübresi, tavuk gübresi ve alçı taşı gibi malzemelerden oluşur.
- Malzemeler karıştırılarak fermantasyon süreci başlatılır. Bu süreçte sıcaklık 70-80°C'ye çıkarılır ve mikroorganizmalar organik maddeleri parçalar.
- Kompostun pH değeri 7-7.5 arasında olmalıdır ve nem oranı %65-70 seviyelerinde tutulmalıdır.
2. Pastörizasyon
- Hazırlanan kompost, hastalık ve zararlılardan arındırmak için pastörize edilir.
- Kompost 60°C'de 6-8 saat boyunca tutularak patojenler yok edilir.
- Pastörizasyon sonrası kompost hızlıca soğutularak 25-28°C'ye getirilir.
3. Tohumlama (Aşılama)
- Soğutulan komposta mantar miselyumu (tohum) ekilir.
- Miselyumlar kompost içine homojen şekilde karıştırılır veya yüzeye serpilir.
- Tohumlama sonrası kompost, miselyumların yayılması için uygun koşullarda bekletilir.
4. Miselyum Gelişim Dönemi
- Ortam sıcaklığı 24-26°C, nem %90-95 arasında tutulur.
- Havalandırma yapılarak karbondioksit seviyesi kontrol edilir.
- Miselyumların tüm kompostu kaplaması 14-21 gün sürer.
5. Örtü Toprağı Uygulaması
- Miselyum gelişimi tamamlandıktan sonra kompostun üzerine 3-5 cm kalınlığında örtü toprağı serilir.
- Örtü toprağı genellikle torf ve kireç karışımından oluşur, pH'ı 7.3-7.5 arasındadır.
- Bu toprak, mantar oluşumunu tetikler ve nemi korur.
6. Primordia Oluşumu ve Hasat
- Sıcaklık 16-18°C'ye düşürülür, nem %85-90 seviyelerinde tutulur.
- Örtü toprağı uygulamasından 7-10 gün sonra mantar tomurcukları (primordia) görülmeye başlar.
- Tomurcuklar 5-7 gün içinde hasat edilecek boyuta ulaşır.
- Mantarlar şapkaları tam açılmadan, kapalı veya hafif açık durumdayken hasat edilmelidir.
7. Hasat Sonrası İşlemler
- Hasat edilen mantarlar hemen soğuk depoya alınarak 2-4°C'de muhafaza edilir.
- Kalite kontrolü yapılarak paketleme işlemi gerçekleştirilir.
- Bir üretim döngüsü genellikle 8-12 hafta sürer ve bu süre sonunda kompost değiştirilir.
Kültür mantarı üretimi, titizlikle kontrol edilmesi gereken sıcaklık, nem, havalandırma ve hijyen koşullarına bağlıdır. Profesyonel üretim tesislerinde bu parametreler otomasyon sistemleriyle sürekli izlenir. |
