Vajina mantarı, Yetişkin kadınların neredeyse %70'i yaşamlarının bazı dönemlerinde en az bir defa da olsa mantar enfeksiyonuna maruz kalabilir. Vajinal mantar genellikle, gebelik, antibiyotik ilaç kullanımı gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkar. Vajinal mantar enfeksiyonu genellikle tedaviye kolay cevap veren bir rahatsızlıktır. Kronik olarak gerçekleşen vajinal mantar enfeksiyonu bazen cinsel ya da psikolojik problemlere neden olabilir. Vajinal mantar enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmalardan en sık karşılaşılanı Candida Albikans olarak tanımlanan bir maya hücresidir. Mantar enfeksiyonu ile karşı kaşıya kalan kişilerin yaklaşık %65-95'inde Candida mantarı sorumlu tutulmaktadır. Candida maya hücresi erkek semeninde bulunmadığından dolayı cinsel beraberlik ile bulaşması mümkün görülmemektedir. Fakat tedavi sürecinde hekimlerin bir kısmı eşli tedavi uygun görmektedir.
Vajinal Mantarı Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Gebelik: Daha çok gebelik döneminin son üç aylık kısmında bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeni ile vajina mantarının oluşma riski artabilir. Yine gebelik döneminde salgısı artan glikojen adlı madde vajinal mantarı tetikleyebilir.
Antibiyotik Kullanımı: Geniş spekrtumlu antibiyotikler vajinanın pH dengesini olumsuz etkileyerek vajinal mantar oluşumunu tetikler.
Diyabet Hastalığı: Kan şekeri düzensiz seyrediyorsa ve kontrol altına alınamıyorsa vajinal ve idrar salgılarında şeker oranı artarak vajinal mantar oluşum gösterebilir.
Rahim İçi Araçlar: Rahim içi araçların tam olarak vajinal mantara uygun zemin hazırladığı doğrulanmamıştır. Fakat Candidaya yol açabilecek bir etken olduğu düşünülmektedir.
Hormon Kullanımı: Östrojen ve Progesterron içerikli ilaçların kullanımı Candida mantarının oluşma olasılığını arttırmaktadır.
Metabolik Hastalıklar: Özellikle tiroit hormonu rahatsızlığı gibi bazı hastalıklar Vajinal mantara yol açan faktörler arasındadır.
Naylon Kıyafetler: Daha çok kilo problemi yaşayan kadınlarda naylon kıyafetler ya da çamaşırlar vajinal bölgede sıcaklık ve nemin artmasına yol açar. Bu durumda vajinal mantar için uygun bir zemin olur. Bu nedenden dolayı oluşum gösteren enfeksiyonlarda nüksetme ya da kronikleşme söz konusu olabilir.
Vajina Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Vajina mantarında en önemli belirti kaşıntıdır. Kaşıntının şiddeti geceleri daha çok artar. Çoğu vakada genital bölgenin dışında yanma oluşur. Yanma hissi özellikle idrar yaparken daha fazla artar. Bazı hastalarda cinsel birliktelik anında ağrı oluşabilir. Vajinal mantar da akıntı her zaman olmayabilir. Eğer akıntı görülüyorsa, görülen akıntı beyaz renkte ve peynir kesiği şeklinde olur. Bu şekilde oluşan akıntı kokusuzdur. Eğer oluşan akıntıda koku varsa vajinal enfeksiyona eşlik eden başka bir enfeksiyon varlığı söz konusu olabilir. Bu durumda nedenin araştırılması için mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir.
Vajinal Mantarı Tanısı Nasıl Konulur?
Vajinal mantarı enfeksiyonunda tanı genellikle çok kolaydır. Muayene sırasında hastanın şikâyetleri doğrultusunda tanı kolaylıkla konulabilir. Alınan akıntı örneğinin incelenmesi tanıyı kesinleştirir.
Vajina Mantarı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vajinal mantarı tedavisi sonucu akut gerçekleşen yakınmaların çoğu reçete edilen ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Fakat vakaların %5-25'inde hastalık tekrar nüksedebilir. Eğer 1 yılda en az 4 defa vajinal enfeksiyon geçiriliyorsa bu durumda tekrarlayan enfeksiyon teşhisi konulabilir. Tekrarlayan enfeksiyonlara hem sistemik hem de lokal ilaçlar reçete edilir. Ayrıca tekrarlayan enfeksiyonlar için bazı doktorlar eş tedavisini uygun görmektedir.